با استفاده از طراحی آزمایش فاکتوریل کامل (23) پلیمرشدن دوغابی اتیلن در مجاورت کاتالیزور زیگلر- ناتای صنعتی TiCl4/MgCl2 ارزیابی شده است. پارامترهای واکنش که به عنوان متغیر مستقل استفاده شده اند، عبارتند از: نسبت مولی Al/Ti، دمای واکنش و فشار جزیی هیدروژن که به عنوان عامل انتقال زنجیر به کار می رود. پلیمرشدن در فشار کل 9bar انجام شده است. فعالیت کاتالیزور، شاخص جریان مذاب و دمای ذوب پلیمر به شکل آماری با استفاده از روش سطح پاسخ تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد، فشار جزیی هیدروژن بیشترین و دما کمترین اثر را بر فعالیت کاتالیزور دارد. بر هم کنش دوتایی نسبت مولی -Al/Ti فشار جزیی هیدروژن و دما- فشار جزیی هیدروژن بر فعالیت کاتالیزور موثر است. اما، بین دما و نسبت مولی Al/Ti برهم کنشی وجود ندارد. فشار جزیی هیدروژن، دما و بر هم کنش این دو متغیر بیشترین اثر را روی شاخص جریان مذاب دارد. از مدل مکعبی برای توصیف سطح پاسخ فعالیت کاتالیزور و شاخص جریان مذاب پلیمر به شکل تابعی از عوامل استفاده شده است. از نظر آماری اثر نسبت مولی Al/Ti، دما و فشار جزیی هیدروژن وبر هم کنش آنها روی دمای ذوب دارای اهمیت نبوده است. به همین دلیل، مدل مکعبی برای دمای ذوب ارایه شده است.

پگماتیت ها با توجه به گستردگی، تنوع و اهمیت اقتصادی آنها، از ذخایر مورد توجه در تولید و فراوری کانی های صنعتی می باشند. از جمله کانی های صنعتی مورد توجه در پگماتیت ها، می توان از فلدسپات ها، سیلیس و میکاها نام برد. مقاله حاضر، نتایج بدست آمده از مرحله اول مطالعات فراوری میکا از ذخایر پگماتیت منطقه همدان به روش فلوتاسیون است. هدف این مرحله شناخت فاکتورهای موثر بر فلوتاسیون میکا می باشد. جهت انجام آزمایش های فلوتاسیون، روش طراحی فاکتوریل آزمایش های 2n با در نظر گرفتن چهار فاکتور اصلی یعنی مقدار کلکتور مصرفی،pH محیط، اندازه ذرات و درصد جامد در پالپ مورد استفاده قرار گرفت و معنی دار بودن نتایج توسط تکنیک آماری ییتس (Yates) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل آماری نتایج حاصل از آزمایش ها نشان می دهد که در مورد عیار محصول کنسانتره، پارامتر C (اندازه ذرات) و تاثیر متقابل AD (کلکتور مصرفی × درصد جامد)، با توجه به همگن بودن واریانس سطوح تاثیرات آنها، دارای تاثیر معنی داری بر نتایج بوده و مهم ترین عوامل در فرآیند شناورسازی میکای موجود در پگماتیت می باشد. در خصوص مقدار بازیابی میکا نیز تغییر سطح پارامتر (pH) B موثرترین فاکتور می باشد.

در این پژوهش، از طراحی آزمایش فاکتوریل کامل 23 برای ارزیابی پلیمر شدن اتیلن، در مجاورت ضد جرم آمین چرب آرموستات 300 به عنوان عامل ضد الکتریسیته ساکن، استفاده شده است. نسبت مولی کمک کاتالیزور به کاتالیزور Al/Ti، دما و غلظت ضد جرم بر حسب g/mmol Ti به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شده اند. متغیرهای وابسته شامل، فعالیت کاتالیزور، MFI، دمای ذوب و درصد بلورینگی پلیمر است. نتایج حاصل از اندازه گیری فعالیت کاتالیزور و مشخصات پلیمر به روش پاسخ سطح بررسی و مدل شده اند مشاهده شده است که غلظت ضد جرم، بیشترین اثر را بر فعالیت کاتالیزور داشته، در صورتی که تغییرات آن بر خواص پلیمر بی اثر است. MFI و دمای ذوب پلیمر تحت تاثیر عامل دما تغییر می کنند و بلورینگی آن با تغییر سطوح متغیرهای مستقل دچار تغییر نشده است.

به منظور بررسی اثر تراکم و ترکیبات کاشت مخلوط ذرت و سویای علوفه ای بر عملکرد و کیفیت محصول، این آزمایش در خردادماه 1374 در مزرعه آزمایشی شماره یک گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور تراکم در سه سطح (تراکم بهینه منطقه و دو تراکم حداقل و حداکثر) و ترکیبات کاشت در پنج سطح (تک کشتی ذرت و سویا، مخلوط 75% ذرت +25% سویا، مخلوط 50:50 و مخلوط 25% ذرت و 75% سویا). در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش برای تشکیل مخلوط از روش جایگزینی و کشت نواری استفاده گردید، بدین معنی که در مخلوط به تدریج درصد معینی به صورت نوارهایی از ذرت و سویا قرار گرفت تراکم بهینه برای ذرت بر اساس تراکم بهینه متداول در منطقه 75 هزار بوته و برای سویا 200 هزار بوته در هکتار در نظر گرفته شد. برداشت علوفه ذرت و سویا به ترتیب در دو دوره 90 و 129 روز به طور همزمان انجام گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تراکم تاثیر معنی داری روی عملکرد ماده خشک داشت (P<0.01)، همچنین ترکیبات کاشت و اثر متقابل آنها نیز روی این صفت اثر معنی داری داشتند (P<0.05). تیمار D3M4 (مخلوط 75% سویا و 25% ذرت در تراکم بالا) با تولید 16 تن ماده خشک در هکتار و تیمار D1M2 (مخلوط 25% سویا و 75% ذرت در تراکم کم) با 7.16 تن در هکتار ماده خشک به ترتیب بیشترین و کمترین ماده خشک را تولید کردند. با محاسبه نسبت برابری (LER) مشخص شد که تیمار D3M4 با 12% اضافه محصول نسبت به تک کشتی دو گیاه (LER=1.12) بیشترین سودمندی آزمایش را به خود اختصاص داد. از نظر مقدار پروتئین خام تیمار یاد شده با 1797 کیلوگرم پروتئین خام و کسب نسبت برابری زمین معادل (LER=1.14) 14% اضافه تولید پروتئین نسبت به تک کشتی دو گیاه برتری خود را در این آزمایش نشان داد. ضمنا با افزایش تراکم، مقدار بیشتری P,K و N توسط گیاهان جذب گردید.

تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییرات ماهانه و فصلی میزان تصاعد دی اکسید کربن از خاک در پنج کلاس فرسایشی در حوزه ی آبخیز قره آقاج شهرستان سمیرم در استان اصفهان انجام شد. مقادیر فرسایش آبی منطقه به روش E. P. M در واحدهای کاری به دست آمد، سپس در پنج کلاس فرسایش خیلی کم، کم، متوسط، شدید و خیلی شدید تصاعد کربن به روش تله قلیایی در اتاقک بسته ساکن به صورت ماهانه، به مدت یک سال اندازه گیری شد. داده های مربوط به مقادیر تصاعد و کلاس های فرسایشی، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بیشترین میزان تصاعد در اراضی با شدت فرسایش خیلی زیاد، در مرداد ماه (7/3 گرم کربن در متر مربع در روز) و کمترین آن در بهمن ماه (022/0 گرم بر متر مربع در روز)، در اراضی با شدت فرسایش خیلی کم اتفاق افتاده است. همچنین بیشترین میزان تصاعد کربن در فصل تابستان و کمترین آن در فصل زمستان بوده است. به طور کلی با افزایش شدت فرسایش میزان تصاعد دی اکسید کربن افزایش یافت و مقابله با فرسایش جهت کاهش هدر رفت کربن چه از جنبه ی شست و شو و چه تصاعد، پیشنهاد می شود.

فرسایش تشدیدی خاک و تولید و انتقال مقادیر زیاد رسوب از معضلات مهم بسیاری از مناطق کشور ایران است. برای کاهش اثرات سوء این معضل از طریق انجام اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از میزان فرسایش خاک و تولید رسوب و به عبارتی شناسایی مناطق بحرانی ضرورت دارد. با توجه به فقدان ایستگاه اندازه گیری در خروجی آبخیزهای کوچک، مدل های تجربی ابزار مناسبی برای تخمین فرسایش خاک و رسوب دهی می باشند. یکی از این روش ها که بر اساس داده های رسوب مناطق مدیترانه ای ابداع شده، مدل تجربی نمره دهی فاکتوریل (FSM) است. بر همین اساس هدف اصلی این تحقیق، بررسی میزان هم خوانی برآوردهای این مدل تجربی و مقدار مشاهده ای رسوب در مناطق منتخب کشور می باشد. به همین منظور، 58 حوضه واجد اطلاعات رسوب دهی در استان های سمنان، مرکزی، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان غربی، لرستان، فارس، گلستان و خراسان رضوی برای مقایسه با مقادیر برآوردی مدل انتخاب شدند. برای محاسبه رسوب دهی حوضه ها، لایه های اطلاعاتی لازم برای مدل FSM بررسی و امتیازهای مربوطه داده شد. مقایسه نتایج نشان داد که تمامی تخمین های مدل اصلی (قبل از واسنجی) چند برابر بیش تر از مقادیر رسوب اندازه گیری شده مخازن (44/0 تا 64/459 تن بر کیلومتر مربع در سال) هستند. به منظور اصلاح ضرایب، واسنجی در قالب دو سناریو، یک بار با کل داده ها و بار دیگر پس از تقسیم به سه منطقه جغرافیایی انجام گرفت که سبب بهبود قابل توجه برآوردها شد. به طوری که ضریب کارایی Nash‐ Sutcliffe برای کل ایستگاه ها، 39/0 و برای مناطق مرکزی، زاگرس و شمال شرقی به ترتیب 51/0، 66/0 و 78/0 به دست آمدند. به همین دلیل توصیه می شود که از کاربرد مدل FSM بدون واسنجی خودداری شود. هم چنین، طبق نتایج به دست آمده می توان جمع بندی نمود که واسنجی منطقه ای مدل تجربی FSM، نتایج بهتری دارد.

شفت ریزشی گردابی (سازه ورتکس) در سیستم های جمع آوری فاضلاب و زهکشی شهری به منظور انتقال سیال از مجاری سطحی به تونل های زیرزمینی عمیق به کار می رود. در طول ریزش، مقدار زیادی هوا به داخل آب نفوذ می کند و در پایین دست شفت ریزشی آزاد می شود. در این پژوهش، با ساخت مدل فیزیکی سازه از قطعات پلکسی گلاس، جریان هوا در سازه مطالعه شد. با استفاده از آنالیز ابعادی نشان داده شد که عدد فرود جریان (Fr)، نسبت ارتفاع کل ریزش به قطر شفت (L/D) و نسبت عمق چاهک به قطر شفت (Hs/D)، عوامل موثر بر دبی نسبی هوا (b=Qa/Q) در سازه هستند. دقت و توانایی روش فاکتوریل کامل برای توصیف عملکرد سازه در میزان هوای خروجی از آن با استفاده از داده های آزمایشگاهی تایید شد. نتایج نشان داد که دبی نسبی هوا در سازه بین 048/0 تا 278/0 تغییر می کند و با افزایش عواملFr، L/D و Hs/D افزایش می یابد. همچنین با توجه به این که بیشترین سرعت خروج هوا از سازه مربوط به لوله های هواگیری (با قطر یکسان Da) است که در فاصله بین Da4 تا Da9 از محور شفت قایم قرار دارند، لذا محل مناسب استقرار مجرای هواگیری برای سازه در این محدوده تعیین شد. علاوه بر این معادله ای غیر خطی به صورت تابعی از Fr، L/D و Hs/D برای تخمین دبی نسبی هوا در سازه ورتکس با استفاده از آنالیز رگرسیون ارایه شد.

سابقه و هدف: در سال های اخیر، افزایش توجه به سلامت و کیفیت محصولات غذایی موجب شده است که فراوری مواد غذایی با به کارگیری روش های نوین، بسیار مهم تلقی شده و در رأس توجه قرار گیرد. یکی از چالش های مهم در این زمینه، کدورت شیره های میوه ای و به ویژه شیره توت قرمز است. یکی از راه های مؤثر در کاهش کدورت، استفاده از جاذب های طبیعی است. در این راستا، پوست موز به عنوان یک جاذب طبیعی معرفی می شود که می تواند به عنوان یک فاکتور مؤثر در فرایند کاهش کدورت شیره توت قرمز عمل کند. پوست موز با ترکیبات غنی، شامل پکتین و فیبرهای گیاهی، به عنوان یکی از منابع بالقوه برای جذب ذرات معلق و کدورت شناخته می شود.مواد و روش ها: ماده هدف و اولیه موردمطالعه در تحقیق حاضر، شیره توت قرمز و پوست موز بوده که شیره توت تهیه گردیده در تحقیق حاضر دارای حدودا 78 درجه بریکس بود، با استفاده از آب مقطر بریکس آن کاهش داده شده و تا مقدار 15 رقیق سازی انجام گرفت. پوست موز پس از خشک کردن آن در دمای ملایم 45 سانتی گراد در آون آزمایشگاهی توسط الک های صنعتی به اندازه های یکسان 1 میلی متر تبدیل گردید. در نهایت با مقایسه روش های شبکه عصبی و فاکتوریل در کاهش کدورت شیره توت قرمز با استفاده از جاذب طبیعی پوست موز پرداخته شد. متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده شامل دما، زمان و سرعت همزن بودند که هر کدام در 4 سطح مختلف بررسی گردیده و توسط روش فاکتوریل به طراحی آزمایش پرداخته شد. پاسخ های در نظر گرفته شده شامل درصد کاهش کدورت و درصد کاهش کارایی جاذب بودند. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین کاهش کدورت (22/47%) با کمترین کاهش کارایی جاذب طبیعی (65/57%) در دمای 30 سانتی گراد و مدت زمان فرایند جذب سطحی 3 ساعت با سرعت همزدن 300 دور در دقیقه حاصل خواهد شد. همچنین از شبکه عصبی برای پیش بینی دو متغیر وابسته در نظر گرفته شده به عنوان تابعی از متغیرهای مستقل استفاده گردید. نتایج مدلسازی شبکه عصبی دقت بالایی را به منظور پیش بینی متغیر هدف نشان داد، به طوریکه مقادیر متوسط خطای نسبی (MRE) برای دو متغیر وابسته درصد کاهش کدورت و درصد کاهش کارایی جاذب به ترتیب برابر با 06/2 و 90/0 درصد بود که در مقایسه با روش فاکتوریل که مقادیر آن برابر با 58/4 و 04/6 درصد بودند، باعث بهبود چشمگیر پیش بینی دو متغیر وابسته در نظر گرفته شده گردید.نتیجه گیری: پوست موز به عنوان عامل جاذب طبیعی در کاهش کدورت شیره توت قرمز موثر عمل نمود، همچنین روش فاکتوریل به عنوان یکی از روش های طراحی آزمایش در جهت یافتن نقاط بهینه عملیاتی در فرایند کدورت زدایی به خوبی عمل کرد. در نهایت استفاده از شبکه عصبی جهت پیش بینی نتایج حاصل از پژوهش های آزمایشگاهی به خوبی توانایی مدل نمودن خروجی با درصد اطمینان بالا را داشته، به طوریکه در تحقیق حاضر در مقایسه با روش فاکتوریل در میان 2 پاسخ وابسته در نظر گرفته شده، به بهبود نتایج هر دو 2 متغیر وابسته کاهش کدورت و کاهش کارایی جاذب طبیعی منجر گردید.